Prezidenti İlham Əliyevin 8 dekabr 2025-ci il tarixində Slovakiyaya rəsmi səfəri zamanı mətbuata verdiyi bəyanat iki ölkə arasında strateji tərəfdaşlığın mahiyyətini, dinamikasını və gələcək inkişaf trayektoriyasını əhatə edən mühüm yol xəritəsi kimi çıxış edir. Prezidentin vurğuladığı kimi, Slovakiya və Azərbaycan bu gün təkcə dost ölkələr deyil, regional və qlobal proseslərdə bir-birini tamamlaya bilən etibarlı tərəfdaşlardır. Keçən il imzalanmış Strateji Tərəfdaşlıq haqqında Birgə Bəyannamə münasibətləri ən yüksək səviyyəyə qaldırmaqla yanaşı, iki ölkənin bütün istiqamətlər üzrə fəal əməkdaşlığı üçün möhkəm institusional baza formalaşdırmışdır. Bu Bəyannamənin icrası çərçivəsində hər iki ölkənin hökumət strukturları arasında qarşılıqlı fəaliyyət daha da genişlənmiş, ortaq komissiyalar səmərəli iş aparmış, iqtisadi, enerji, müdafiə sənayesi və humanitar sahələr üzrə konkret layihələr irəli aparılmışdır.
Energetika sahəsində əməkdaşlıq Azərbaycan–Slovakiya münasibətlərinin təməl sütunlarından biri kimi çıxış edir. Prezident İlham Əliyevin bəyanatında xüsusi qeyd olunduğu kimi, 2024-cü ildə ilk dəfə olaraq Azərbaycan qazının Slovakiyaya ixracı reallaşmış və bu sahədə yeni strateji başlanğıc qoyulmuşdur. Azərbaycanın zəngin qaz yataqları və genişlənən ixrac infrastrukturu Slovakiyanın enerji təhlükəsizliyinin təmin edilməsində mühüm rol oynayır. Hazırda Azərbaycanın ümumi qaz ixracı 25 milyard kubmetrə çatıb və bunun yarısı Avropa İttifaqına üzv ölkələrə yönəldilir. Artıq 8 Aİ ölkəsi Azərbaycan qazının stabil alıcısına çevrilmişdir. Slovakiyanın da bu siyahıya qoşulması həm Cənub Qaz Dəhlizinin strateji əhəmiyyətini artırır, həm də Avropanın enerji diversifikasiyası siyasətinə ciddi töhfə verir. Yeni yataqların işlənməsi sayəsində önümüzdəki illərdə əlavə resursların əldə olunması Slovakiya və ona qonşu dövlətlər üçün Azərbaycan qazının daha böyük həcmdə təchiz olunmasını mümkün edəcək.
Səfər çərçivəsində müzakirə olunan mühüm istiqamətlərdən biri də müdafiə sənayesi sahəsində əməkdaşlıqdır. Prezident İlham Əliyevin bəyanatı bu sahədə əməkdaşlığın mahiyyətini aydın şəkildə müəyyən edir: məqsəd yeni müharibələrə hazırlıq deyil, müasir sənaye sinerjisinin yaradılmasıdır. Slovakiyanın texnoloji üstünlükləri ilə Azərbaycanın maliyyə imkanlarının birləşdirilməsi beynəlxalq bazarlar üçün rəqabətqabiliyyətli müdafiə sənayesi məhsullarının istehsalını mümkün edə bilər. Bu yanaşma həm iqtisadi potensialın artırılması, həm də yüksək texnologiyalar sektorunun inkişafı baxımından önəmli nəticələr vəd edir. Sentyabr ayında Azərbaycanın Zəfər Günü münasibətilə keçirilən tədbirdə Slovakiyanın yüksək səviyyəli nümayəndə heyətinin iştirakı isə iki ölkə arasındakı etimadın və siyasi həmrəyliyin bariz göstəricisidir.
Prezident İlham Əliyevin bəyanatında Slovakiyanın siyasi müstəqilliyi və iqtisadi inkişafına dair ifadə olunan rəğbət də münasibətlərin humanitar-siyasi ölçüsünü şərtləndirir. Slovakiya bu gün Avropada müstəqil xarici siyasət yürüdən nadir ölkələrdən biridir və bu fakt Azərbaycanda yüksək qiymətləndirilir. Ölkədə sabitlik, sənaye inkişafı və səmərəli idarəetmə modeli Slovakiyanı Mərkəzi Avropanın etibarlı tərəfdaşlarından birinə çevirir. Azərbaycan rəhbərliyinin Slovakiya hökumətinə, onun müstəqil qərarvermə xəttinə göstərdiyi rəğbət, əslində, iki ölkə arasındakı siyasi dialoqun strateji xarakterinə işarədir.
Azərbaycanın xarici siyasətinin prioritetlərindən biri də ölkənin Şərq-Qərb nəqliyyat dəhlizinin mühüm hissəsinə çevrilməsi ilə bağlıdır. Prezident İlham Əliyevin bəyanatında vurğulanan kimi, Azərbaycanın həyata keçirdiyi genişmiqyaslı infrastruktur layihələri, liman və dəmir yolu bağlantıları, Orta Dəhliz layihəsində fəal iştirakı ölkəmizi Mərkəzi Asiya ilə Avropanı birləşdirən etibarlı və təhlükəsiz nəqliyyat marşrutuna çevirib. Slovakiya kimi mühüm Avropa dövləti ilə bu istiqamətdə əməkdaşlığın genişləndirilməsi logistika sahəsində yeni imkanlar yaradır və ticarət dövriyyəsinin artımına təkan verir. Gələcək illərdə Azərbaycanın nəqliyyat sektoruna əlavə investisiyalar yatırması bu dəhliz boyunca tranzit həcmlərinin genişləndirilməsinə imkan yaradacaq.
İkitərəfli münasibətlərin tarixi konteksti də bu gün əldə olunan nəticələrin əsasını təşkil edir. Slovakiya Azərbaycanın müstəqilliyini 1992-ci ildə tanımış, 1993-cü ildə diplomatik münasibətlər qurulmuşdur. Bu illər ərzində siyasi münasibətlər ardıcıl inkişaf etmiş, 2019-cu ildə Bratislavada Slovakiya səfirliyinin, 2023-cü ildə isə Azərbaycanın Slovakiyadakı səfirliyinin açılması diplomatik dialoqun institusional əsasını daha da gücləndirmişdir. Hazırda iki ölkə arasında imzalanmış 13 rəsmi sənəd əməkdaşlığın geniş spektrini əhatə edir. İqtisadi sahədə 2021-ci ildə imzalanan və Azərbaycan–Slovakiya Birgə İşçi Qrupunun yaradılmasını nəzərdə tutan Saziş isə ticari və sənaye əməkdaşlığının yeni mərhələyə keçməsinə səbəb olmuşdur.
Nəticə etibarilə, Prezident İlham Əliyevin Slovakiyada səsləndirdiyi bəyanat iki ölkə arasındakı çoxölçülü tərəfdaşlığın gələcək inkişafı üçün strateji çərçivə təqdim edir. Enerji təhlükəsizliyi, müdafiə sənayesi, nəqliyyat və logistika, yüksək texnologiyalar, qarşılıqlı siyasi dəstək və etimad münasibətləri Azərbaycan–Slovakiya əlaqələrinin dayanıqlı əsaslarını təşkil edir. Bu münasibətlərin genişlənməsi həm regionda yeni əməkdaşlıq imkanları açır, həm də iki ölkənin milli maraqlarına xidmət edən uzunmüddətli tərəfdaşlıq modelini formalaşdırır.
Elmira Yaqubova, “Tərəqqi ” medallı müəllim, Sumqayıt şəhər 15 nömrəli məktəbin direktoru
Müzakirə qapadılmışdır.