Sumqayıt – sənaye və gənclər şəhəri

Avqust 28, 23:09 • 289

Azərbaycanın inkişaf salnaməsində xüsusi yeri olan, dinamikliyi ilə seçilən Sumqayıt bu gün ikinci böyük sənaye və mədəniyyət şəhəri kimi ölkəmizin hazırkı simasının parlaq və nüfuzlu göstəricilərindəndir. Bakıdan cəmi 31 kilometr məsafədə, Xəzərin sahilində yerləşən bu əsrarəngiz şəhər qısa bir tarixi yol qət etməsinə baxmayaraq, müasir infrastruktur, zəngin sənaye potensialı və gənclik enerjisi ilə seçilir. Hazırda əhalisi 427 min nəfərə yaxın olan Sumqayıt həm iqtisadi, həm də sosial həyatda strateji önəm daşıyan şəhərlərdən biridir.
Sənaye nəhəngi və iqtisadi qüdrətin ünvanı
Sumqayıtın təməli 1949-cu ildə qoyulmuş, qısa zamanda Azərbaycanın ən iri sənaye mərkəzlərindən birinə çevrilmişdir. İlk illərdə kimya sənayesinə əsaslanan şəhər, zamanla metallurgiya, maşınqayırma, energetika və digər sahələrdə də ölkənin aparıcı istehsal ocaqlarından olmuşdur.
Müasir dövrdə isə şəhərin iqtisadi gücü Sumqayıt Kimya Sənaye Parkı və Sumayıt Texnologiyalar Parkı (STP) ilə daha da möhkəmlənmişdir.
Kimya Sənaye Parkı 2011-ci ilin dekabrında yaradılmış, sahəsi 505 hektar olan bu böyük sənaye məkanı artıq onlarla rezident şirkəti özündə birləşdirir. Burada kimya, plastik, tikinti materialları, kənd təsərrüfatı və digər sahələr üzrə müasir müəssisələr fəaliyyət göstərir, minlərlə iş yeri açılmışdır.
Texnologiyalar Parkı isə kabel, transformator, günəş panelləri kimi yüksək texnologiyalı məhsullar istehsal edir. Bu məhsullar həm daxili bazarı təmin edir, həm də xarici ölkələrə ixrac olunur.
Statistikaya görə, hazırda Sumqayıt Azərbaycanın ümumi sənaye məhsulunun 25 faizini istehsal edir. Bu fakt özü-özlüyündə şəhərin milli iqtisadiyyatda tutduğu mövqeyini aydın göstərir.
Elm, təhsil və gənclik
Sumqayıt yalnız sənayesi ilə deyil, həm də gəncliyi ilə fərqlənir. Burada 60-dan çox orta məktəb, peşə liseyləri, kolleclər və ali məktəb fəaliyyət göstərir. Bu təhsil müəssisələri gənc nəslin bilik və bacarıqlarını inkişaf etdirmək üçün geniş imkanlar yaradır.
Xüsusilə Sumqayıt Dövlət Universiteti şəhərin elmi və intellektual həyatında mühüm rol oynayır. Burada təxminən 6000-dən çox tələbə təhsil alır, 6 fakültə və 18 kafedrada yüzlərlə müəllim, pedaqoq gənc mütəxəssilərin hazırlanmasına xidmət edir. Universitetin məzunları bu gün Azərbaycanın müxtəlif bölgələrində, eləcə də xaarici ölkələrdə nüfuzlu elmi və praktiki fəaliyyətlə məşğuldurlar.
Gənlər yalnız elm və təhsildə deyil, həm də idman və vətənpərvəlikdə fəaldırlar. Onların beynəlxalq yarışlarda əldə etdikləri uğurlar, xüsusən də İkinci Qarabağ müharibəsində göstərikləri qəhrəmanlıqlar Sumqayıtı “gənclər şəhəri” adına daha da layiq edib. Sumqayıtlı gənclər respublika və beynəlxalq miqyasda böyük uğurlar qazanırlar. Beynəlxalq olimpiadalarda, idman yarışlarında və yaradıcılıq müsabiqələrində onların əldə etdikləri medallar şəhərin adını ucaldır. 2020-ci ildə Vətən müharibəsi zamanı Sumqayıtın yüzlərlə gənci könüllü olaraq döyüşlərə yollanmış, onlardan çoxu qəhrəmanlıq göstərərək şəhidlik zirvəsinə ucalmışdır. Bu gün şəhərdə onların adını daşıyan məktəblər, küçələr, xatirə lövhələri var. Bu, gənclərin həm elm yolunda fədakarlığının, həm də vətənpərvərlik ruhunun bariz nümunəsidir.
Təsadüfi deyil ki, Sumqayıt 2025-ci ilin “Gənclər paxtaxtı” seçilib.
Mədəniyyət, istirahət və şəhərin siması Sumqayıt həm də mədəniyyət və incəsənət şəhəridir. Burada Dövlət Dram Teatrı, Poeziya Evi, mədəniyyət sarayları və kitabxanalar fəaliyyət göstərir. Müxtəlif ədəbi-bədii tədbirlər, konsertlər və sərgilər şəhərin ictimai-mədəni həyatını zənginləşdirir.
Xüsusi olaraq qeyd etmək lazımdır ki, 2016-ci ildə istifadəyə verilən Sumqayıt Bulvarı şəhərin yeni simvoluna çevrilmişdir. Uzunluğu 4,2 km, sahəsi isə 106 hektar olan bu möhtəşəm kompleks təkcə şəhər sakinləri üçün deyil, həm də qonaqlar üçün rahat istirahət yeridir. Burada yaşıllıq zolaqları, idman meydançaları, uşaq əyləncə parkları və mədəniyyət məkanları salınmışdır.
İdman həyatı da diqqət mərkəzindədir. Mehdi Hüseynzadə adına stadion 9500 tamaşaçı tutumu ilə həm yerli idman oyunlarının keçirilməsinə, həm də gənclərin sağlam ruhda böyüməsinə xidmət edir. Eyni zamanda, Azərbaycanın iri stadionlarından biri kimi Sumqayıt Futbol Klubunun oyunlarına ev sahibliyi edir və şəhərin idman həyatının mərkəzidir.
Gələcək perspektivlər
Sumqayıtın gələcək inkişafı yaşıl enerji və ekoloji layihələrin keçirilməsi ilə bağlıdır. Şəhərdə bərpa olunan enerji mənbələrinin istifadəsinin artırılması, ekoloji təmiz istehsal sahələrinin inkişafı və yaşıl sahələrin genişləndirilməsi planlaşdırılır. Bu addımlar şəhərin davamlı inkişafını təmin edəcək və gələcək nəsillərə yaşanabiləcək bir mühit yaradacaq.
Nəticə etibarilə, Sumqayıt bu gün özündə sənaye nəhəngliyini, gəncliyin enerjisini və mədəniyyətin zənginliyini birləşdirən şəhərdir. Burada sabahın alimi, mühəndisi, müəllimi, idmançısı formalaşır. Həmçinin ölkənin iqtisadi inkişafına xidmət edən iri müəssisələr fəaliyyət göstərir.
Sumqayıtlılar haqlı olaraq deyirlər: “Bizim şəhər sənayeylə nəfəs alır, gəncliklə yaşayır, mədəniyyətlə ucalır! ” Bu sözlər təkcə bir şüar deyil, Sumqayıtın gerçək portreti, onun bu günü və sabahıdır.
Bir sözlə, Sumqayıt bu gün Azərbaycanın sənayesi, gəncliyi, elmi və mədəniyyəti ilə vəhdət təşkil edən şəhərdir. Onun simasında keçmişin zəhməti, bugünün inkişafı və gələcəyin arzuları bir arada görünür. Bu şəhərin son on ildəki hekayəsi isə, elə indidən gələcəyin parlaq səhifələrini yazır.